تا آسمان 9: تربيت فرزند:ویژگی‌های فرزندپروری با روش «آموزشگر هیجان»

سلام و سعادت همراه همیشگی‌تان.

در مباحث گذشته به‌صورت مختصر با سبک‌های فرزندپروری آشنا شدیم و دو نمونه تصویری را از برخورد مناسب و نامناسب آوردیم. همچنین پیشنهاد شد که والدین گرامی برنامه منظمی را باهم برای بحث و تبادل‌نظر، درباره مباحث مطرح‌شده تنظیم و اجرا کنند تا با کمک و یاری یکدیگر فهم و درک بهتری داشته باشند و گام‌های مطمئن در کسب مهارت‌های لازم را بردارند. همچنین انجام این برنامه ضمن هماهنگی بیشتر در شیوه تربیتی پدر و مادر که موضوع بسیار مهمی است، امکان ارائه و انتقال مناسب مطالب را بیشتر فراهم خواهد کرد.

حالا می‌خواهیم با چند اصطلاح که در این مباحث زیاد استفاده شود و لازم است مفهوم یکسانی از آن‌ها داشته باشیم آشنا شویم:

۱-       سبک فرزندپروری: شامل نوع نگاه، تعامل و رفتارهایی است که به‌صورت روزمره و عادی با فرزند خود داریم. به‌عبارت‌دیگر همان شرایط عادی رابطه ما با کودکمان است که به‌راحتی و کمترین صرف انرژی انجام می‌دهیم و به‌صورت عادت‌های فکری، رفتاری و کلامی ما درآمده است لذا با توجه به اهمیت آن در اولین بحث خواستیم والدین عزیز سبک فرزندپروری خود را با استفاده از تست آزمون والدگری در سایت niktinat.com بسنجند تا با بینش بهتری مباحث را دنبال و پیشرفتشان را ارزیابی کنند. البته روشن است که سبک فرزندپروری زیرمجموعه سبک زندگی ماست و تغییر هرکدام بر دیگری مؤثر است.

۲-       رویکرد: به معنای نوع نگاه و زاویه دید نسبت به یک موضوع است. مثل دیدن نیمه پر یا خالی یک لیوان یا داشتن نگاه خوش‌بینانه یا بدبینانه.

۳-       شیوه رفتار: همان رفتار، حالات و گفتاری است که با فرزند خود داریم و البته این ظاهر دارای باطنی است که ریشه در سبک زندگی، رویکردها و تفکرمان دارد.

با توجه به تعریف‌های اجمالی ارائه‌شده درباره سبک فرزندپروری، رویکرد و شیوه‌های رفتاری اکنون می‌توانیم اولین گام را در مسیر تغییر و بهبود سبک فرزندپروری خود برداریم.

همان‌گونه که در خصوصیات والدین «آموزشگر هیجان» دیدیم رویکرد آنان به کودک و هیجاناتش با دیگر سبک‌ها تفاوت اساسی دارد. آنان کودک را انسانی باارزش می‌دانند و به‌ویژه هیجان‌هایش را فرصت بسیار مهم و طلایی برای تحکیم رابطه، شناخت بیشتر و دقیق‌تر و درنهایت رشد و شکوفایی او می‌دانند. با این رویکرد، دقت و وقت گذاشتن برای کودک و دنیای او سرمایه‌گزاری درست و به‌جایی است که آنان سعی می‌کنند این موقعیت ممتاز را نه‌تنها از دست ندهند بلکه شکارچی این لحظات باشند.

ما نیز در اولین گام می‌خواهیم رویکردمان را به کودک و دنیای او بازبینی و اصلاح کنیم. کودک یک انسان واقعی مانند همه ما بزرگ‌سالان بوده و باارزش است و لذا نه‌تنها باید فکرش، رفتارش، احساس و هیجانش و… همه با دیده احترام و تکریم نگریسته شود بلکه لحظه‌لحظه زندگی او و حالاتش را باید زمینه‌ساز و عامل شکوفایی و توانمندی‌اش بدانیم. با این رویکرد دیگر به‌صرف انرژی زیاد برای تحمل و صبوری نیاز نیست بلکه والدین عاشقانه به رشد و بالندگی کودکشان باهمه فراز و نشیبش نگاه می‌کنند و منتظر فرصت‌های هیجانی برای همراهی و همدلی با او هستند چون می‌دانند این همدلی، آن‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کند و کودک را در راه شکوفایی بیشتر خواهد برد.

تلاش کودک برای بستن دکمه لباس، پوشیدن کفش، غذا خوردن، نشستن در خودرو و…تلاش‌هایی است در مسیر رشد و استقلال او که باهمراهی و همدلی به سرانجام خوبی خواهد رسید. اینجا ارزش وقت به ارتباط با کودک و از دست ندادن این فرصت‌هاست و عجله جایش را به درک و زندگی با کودک می‌دهد. اکنون با این رویکرد تکریم، ارزشمندی و اهمیت کودک و دنیایش می‌توانیم آماده برداشتن گام‌های استوار و درست بعدی شویم.

دکتر امیر محمد شریف

منبع: روزنامه خراسان-مورخ دوشنبه ۱۳۹۲/۱۱/۱۴