تا آسمان 5: تربيت فرزند: مهارت خود را در فرزندپروری بسنجید

در مباحث گذشته دانستیم که اساس فرزندپروری موفق، حضور فعال در زندگی کودک است. حضور فعال به معنای درک و شناخت شرایط و احساسات فرزند است که زمینه‌ساز استفاده مناسب از فرصت‌های پیش آمده برای ارتباط بهتر و رشد او خواهد بود. در اینجا لازم می‌دانم اشاره‌ای به جایگاه والای خانواده داشته باشم. در آموزه‌های الهی، خانواده نقش محوری در سعادت و سلامت داشته و محلی برای تسکین و آرامش است. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «خیرکم خیرکم لاهله و انا خیرکم لاهلی». یعنی بهترین شما، بهترین‌تان نسبت به خانواده‌اش می‌باشد و من بهترینم نسبت به خانواده‌ام.

حال می‌خواهیم در اولین گام عملی، با توجه به داستان زیر میزان مهارت خود را در درک و شناخت حالات فرزند و ارتباط مناسب با او بسنجیم: فرض کنید برای دختر پنج ساله خود جوجه زرد کوچکی خریده‌اید. چند روز بعد وقتی وارد منزل می‌شوید، دخترتان با چشمانی گریان به سراغ شما می‌آید و با ناراحتی می‌گوید جوجه خوشگل من مُرده است. حال جواب‌های احتمالی خود را روی یک کاغذ یادداشت و سپس با توجه به روش‌های زیر بررسی کنید که روش شما به کدام یک از آنها نزدیک‌تر است.

والدین «کوچک انگار» به فرزند خود می‌گویند که این کارها لوس‌بازی است و دلیلی ندارد که اینقدر ناراحت باشد سپس تلاش می‌کنند که حواس او را پرت کنند و یا با دادن قول چیزی او را از ناراحتی بیرون بیاورند.

والدین «محکوم‌کننده» ممکن است با حالت تحکم و یا پرخاش با احساس او مقابله و آن را محکوم کنند و بگویند از این رفتارهای بچه‌گانه خسته شده‌اند؛ حتی ممکن است او را تهدید به تنبیه یا کتک زدن کنند.

والدین «رهاکننده» فرزند خود را نوازش می‌کنند یا در آغوش می‌گیرند و با او همدلی می‌کنند و ممکن است بگویند این حالت طبیعی است اما بیش از این نمی‌دانند چه باید بکنند و چارچوب روشنی برای ارتباط با فرزند خود ندارند.

واکنش والدین «آموزش‌گر هیجان» را نیز انشاءا… در مطلب بعد بیشتر خواهیم شناخت.

دکتر امیرمحمد شریف

روزنامه خراسان/خراسان رضوی – مورخ دوشنبه ۱۳۹۲/۱۰/۳۰